De persoonlijkheidsstoornissen die vallen onder Cluster A hebben kenmerken die vaak worden omschreven als 'vreemd' of 'excentriek'.
Tot dit cluster horen 3 typen: de paranoïde, schizoïde en schizotypische persoonlijkheidsstoornis.
Symptomen cluster A persoonlijkheidsstoornissen
Tot het cluster A behoren 3 typen: de paranoïde, schizoïde en schizotypische persoonlijkheidsstoornis.
Paranoïde persoonlijkheidsstoornis
Mensen met een paranoïde persoonlijkheidsstoornis zijn vaak angstig en achterdochtig. Ze hebben de overtuiging dat andere mensen niet te vertrouwen zijn en zien verborgen (be)dreigingen in wat anderen doen of zeggen. Ze ervaren contact met anderen als bedreigend en stellen zich daarom agressief en wantrouwend op. Ook is iemand kritisch en heeft hij of zij veel tijd nodig om iemand te vergeven die hem/haar beledigd heeft.
Schizoïde persoonlijkheidsstoornis
De schizoïde persoonlijkheidsstoornis wordt gekenmerkt door een gebrek aan interesse in sociale contacten, waardoor een afstandelijkheid ontstaat in relaties. Men kiest uitsluitend voor solo-activiteiten en ervaart geen belangstelling voor ervaringen met anderen. Men is dan ook erg teruggetrokken en alleen.
Uit een aantal onderzoeken blijkt dat meer mannen dan vrouwen deze stoornis hebben. Er is enig bewijs dat mensen met een schizoïde persoonlijkheidsstoornis in hun jeugd (te) weinig liefde en aandacht hebben gekregen. Ook zijn er aanwijzingen te vinden voor het verband tussen lichamelijke en emotionele mishandeling en het ontstaan van een schizoïde persoonlijkheidsstoornis.
Schizotypische persoonlijkheidsstoornis
Iemand met een schizotypische persoonlijkheidsstoornis is vaak angstig en achterdochtig en heeft een verminderd vermogen om intieme relaties aan te gaan. Iemand wordt vaak als vreemd en anders ervaren, hij/zij heeft moeite om met een passende emotie te reageren op situaties. Hij/zij heeft eigenaardige overtuigingen of magische denkbeelden die het gedrag beïnvloeden.
Prevalentie
Een Cluster A persoonlijkheidsstoornis komt voor bij ongeveer 1 % van de bevolking, maar deze mensen zijn lang niet altijd in behandeling. Gezien hun symptomen melden mensen zich niet altijd aan, maar ook wordt de diagnose niet altijd goed gesteld.
Publicaties
-
Klinische variant van mentaliserenbevorderende therapie voor patiënten met cluster A ps
Dit artikel beschrijft een klinische behandelvorm voor ernstige cluster A-persoonlijkheidsstoornissen.
-
Patients with cluster A personality disorders in psychotherapy: an effectiveness study
Deze studie onderzoekt of psychotherapeutische behandelingen effectief zijn voor patiënten met een cluster A persoonlijkheidsstoornis.
Meer literatuur
- Chemerinski, E ea. (2012). Schizotypal personality disorder. Journal of Personality Disorders, 26.
- Dickey, CC ea. (2011). Facial emotion recognition and facial affect display in Schizotypal Personality Disorder. Schizophrenia Research, 131, 1-3.
- Hayward, BA (2007). Cluster A personality disorders: Considering the ‘odd-eccentric’ in psychiatric nursing. International Journal of Mental Health Nursing, 16, 1, 15-21.
- Koch T, Modesitt, T, Palmer M, Ward S, Martin B, Wyatt R, & Thomas C. (2016). Review of pharmacologic treatment in cluster A personality disorders. Mental Health Clinician: March 2016-Personality Disorders / Open Submissions, Vol. 6, pp. 75-81.